محمدرضا نسب عبدالهی یکی از روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان جوان ایرانی است که در تلاش برای خبررسانی به هموطنانش از اهمیت کیفیت خبر و رعایت اصول شناخته شده در تهیه آن غافل نیست. او در یک سال گذشته طرحی را راه اندازی کرده که هدفش نقد و بررسی تولیدات خبری رسانه های مختلف و ارتقای آن با کمک دست اندرکاران حرفه روزنامه نگاری و دانشجویان این رشته است. سایت نیوزبان که یک پروژه تعاملی است، حاصل تلاش آقای نسب عبداللهی برای بهبود کیفیت روزنامه نگاری است. همکاری با این سایت آزاد است و علاقمندان می توانند با یک ثبت نام ساده، در آن همکاری کنند.

محمدرضا نسب عبداللهی در سال ۱۳۵۷ در شهرستان انار کرمان متولد شد و چند سالی است که در شیراز زندگی می کند. او دانش آموخته مهندسی صنایع است و در کنار تحصیلات دانشگاهی، به علت علاقه شخصی در دوره های مجازی آموزش روزنامه نگاری نیز شرکت کرده است.

آقای نسب عبداللهی خبرنگار و عضو شورای سردبیری روزنامه های محلی در استان های کرمان و فارس بوده و مطالب او در نشریاتی مانند هم میهن، اعتمادملی، شهروندامروز، شرق، فرهنگ آشتی، کارگزاران، اعتماد، ایراندخت، چلچراغ، گوناگون، جامعه مدنی، نوروز، مردم سالاری، رفاه ملت و خبرگزاری آفتاب نیوز به چاپ رسیده است.

شبکه بین المللی روزنامه نگاران، آی جی نت با محمدرضا نسب عبداللهی گفتگویی انجام داده که در زیر می خوانید:

سایت نیوزبان از چه زمانی شروع به کار کرد و ماموریت آن چیست؟

سایت نیوزبان تقریبا یک سال است که به طور آزمایشی کارش را شروع کرده و الان دو هفته است که دوره جدید فعالیتش آغاز شده. این سایت به جایی وابسته نیست و به صورت مستقل اداره می شود.

نیوزبان سایتی است برای نقد خبر. نحوه کار چنین است که کسانی که می خواهند خبرها را نقد کنند عضو سایت می شوند. در این سایت خبرها بر اساس سه اصل مهم "بی طرفی، انصاف و دقت"مورد نقد قرار می گیرند.

در این سایت اعضا می گویند که آیا خبر مورد نقد، اصول خبرنویسی را از تیتر و لید گرفته تا ساختار و نحوه نگارش و پیشینه رعایت کرده یا نه؟‌ آیا روایت خبر دقیق است یا نه؟ آیا خبرنگار، خبر را روایت کرده یا خود به بخشی از ماجرا تبدیل شده است؟ آیا خبر تعادل دارد و نظرات طرف های درگیر در ماجرا پوشش داده شده است یا نه؟ آیا خبر توانسته با منبع نگاری،برای مخاطب اعتمادسازی کند یا نه؟

این ها پرسش های عمده ای هستند که اعضای نیوزبان در نقش منتقد خبر به آن توجه می کنند و بر این اساس خبر را نقد می کنند و به آن امتیاز می دهند.

چه شد که به فکر راه اندازی این طرح افتادید؟

واقعیت این است که دانش خبرنویسی هنوز در عرصه عمل به خوبی به رسانه های داخل ایران راه پیدا نکرده است. چه در رادیو و تلویزیون دولتی ایران و چه در مطبوعات و خبرگزاری های بخش دولتی و خصوصی هنوز نوع خبرنویسی با اشکالات زیادی روبرو است. خبر مادر روزنامه نگاری است اما با این حال روزانه خبرهای زیادی در رسانه های ایران منتشر می شوند که نه ارزش خبری دارد، نه انصاف و بی طرفی در آن رعایت شده و نه از ساختار مناسب برخوردار است. در موارد عمده ای هم با خبرهایی مواجه می شویم که خبرنگاران یا رسانه ها به جای روایت ماجرا،خود به بخشی از ماجرا تبدیل می شوند.

این ضعف ها مهمترین دلیلی بود که برای راه اندازی نیوزبان و نقد خبر داشتم.

چند نفر با شما در این طرح همکاری می کنند؟ آیا همه افراد رسانه ای و روزنامه نگاران آزاد هستند که انتقاد های خودشان رو منتشر کنند؟

همکاران من در این سایت همان اعضای سایت هستند که روزانه بر تعداد آن ها افزوده می شود. منتقدان خبر در نیوزبان،هم شامل افراد رسانه ای و روزنامه نگاران می شوند و هم شامل دانشجویان خبرنگاری. یعنی هم افراد باتجربه هستند و هم افراد تازه آموزش دیده. آشکار است که اعضای تازه آموزش دیده، نقد افراد با تجربه تر را می خوانند و این به آنها در آموختن نیز کمک می کند.

کسانی که عضو نیوزبان می شوند همانگونه که گفتم می توانند خبرها را نقد کنند و به آن ها امتیاز بدهند.البته منتقدان خبر در این سایت به ازای هر نقدی که انجام می دهند خود نیز امتیاز می گیرند.بخشی از این امتیاز به صورت خودکار به اعضا تعلق می گیرد و بخش دیگری هم توسط مدیر سایت و بر اساس کیفیت نقدها به او تعلق می گیرد.هر عضوی که دست کم 150 امتیاز کسب کند،خود نیز می تواند خبری را از رسانه ها انتخاب کند و آن را به سایت اضافه نماید.

ما در نیوزبان از نظرات رسانه ها در مورد نقد خبرهایشان استقبال می کنیم و آن ها را در صورت دریافت منتشر می کنیم.

اخیرا هم در وبلاگ سایت، بخشی به عنوان"مهمان نیوزبان"راه اندازی کرده ایم که بنا داریم هر هفته از اساتید برجسته روزنامه نگاری و خبرنویسی دعوت کنیم تا خبری را نقد کنند. ما پس از نقد خبر توسط مهمانان، آن را به همراه نقد اعضا به رسانه مورد نظر ارسال می کنیم و نظر آن را نیز جویا می شویم.

چه نقاط ضعفی را از نظر استانداردهای خبری در رسانه ها می بینید؟‌

درایران در عرصه خبر با دو مشکل عمده درون سازمانی و برون سازمانی روبرو هستیم.

در بخش برون سازمانی، متاسفانه هنوز شناخت واقعی و فهم درستی از خبر و خبرنگار وجود ندارد.دولت،خبرنگار را فردی می داند که به دنبال جنجال سازی است.

در بخش درون سازمانی و رسانه ها هم مدیران رسانه عمدتا از خبرنگار می خواهند که خبر را در جهت منافع رسانه بنویسند. به گونه ای که مخاطب با خواندن خبر دقیقا متوجه می شود که قضاوت رسانه در مورد ماجرای خبر چیست.

علاوه بر این، رسانه ها در ایران که هم از بنیان های ضعیف اقتصادی رنج می برند و هم باید انواع سانسورها را رعایت کنند در موارد عمده ای ناچارند برای جلوگیری از قطع منابع مالی و یا توقف انتشار، یا خبر را منتشر نکنند و یا خبری منتشر کنند که به جای پاسخ گویی به عناصر خبر و پرسش های مخاطب، به دلیل خودسانسوری سبب گیج شدن مخاطب می شود.

بسیاری از رسانه های مطرح در دنیا دارای یک ناظر هستن که کارش کنترل مطالب از نظر محتوا و استانداردهای خبری است و این فرد نقش وکیل مدافع مخاطبان رو بازی می کنند. آیا چنین نقشی در رسانه های ایران تعریف شده است؟‌

در ایران به همان دلایلی که گفتم در بسیاری از موارد سردبیران و دبیران که کار کنترل محتوا را بر عهده دارند، نمی توانند وکیل خوبی برای مخاطبان باشند.

قاعدتا این سردبیران هستند که باید کنترل نهایی را انجام دهند اما در ایران، این تنها سردبیران و دبیران نیستد که محتوا را کنترل می کنند بلکه در مواردی هم سرمایه گذاران رسانه در محتوا دخالت می کنند و عملا سردبیر را دور می زنند.

رعایت انصاف و بی طرفی از اصول روزنامه نگاری است. آیا شما به صورت بی طرفانه مطالب را نقد می کنید یا این که به رسانه های طیف خاصی بیشتر توجه می کنید؟

ما اخبار رسانه ها را بدون توجه به جهت گیری سیاسی یا عقیدتی شان، بی طرفانه نقد می کنیم. در نیوزبان بخشی با عنوان منابع وجود دارد که اعضا تنها می توانند خبرهایی را وارد سایت کنند که جزو این منابع باشد. ما تلاش کرده ایم که همه رسانه های فارسی زبان را در قسمت منابع جای دهیم. با این حال هنوز جای خیلی از رسانه ها خالی است که این ها هم به مرور به قسمت منابع اضافه می شوند. حتی اعضا نیز می توانند منبع پیشنهاد کنند. آشکار است منابعی در سایت قرار می گیرند که کار خبررسانی انجام دهند.

برای اطلاعات بیشتر به سایت نیوزبان مراجعه کنید.